In het voorjaar komt de eikenprocessierups vaak weer in het nieuws, maar wat is nu eigenlijk het probleem met deze rupsen? In dit artikel zetten we alle belangrijke informatie over de processierups voor u op een rijtje.
De eikenprocessierups is de rups van een nachtvlinder, welke oorspronkelijk uit Zuid-Europa komt maar sinds 1990 ook in Nederland voorkomt. De naam eikenprocessierups is gebaseerd op het feit dat de rupsen ās nachts in groepen, dus in processie, op zoek gaan naar voedsel, voornamelijk eikenbladeren. In de maanden mei, juni en juli kunt u de behaarde rupsen op veel eikenbomen aantreffen, inmiddels in zulke grote aantallen dat er van een plaag kan worden gesproken. De grootste problemen die de processierups veroorzaakt zijn kaalgevreten eikenbomen en lichamelijke klachten zoals jeuk, huiduitslag en irritatie aan de luchtwegen of ogen wanneer mensen in aanraking komen met de brandharen van de rups.
In april komen de jonge rupsen uit hun eitjes en hebben dan een oranje kleur. Volgroeide eikenprocessierupsen hebben een grijsgrauwe kleur met lichtgekleurde zijden en lange brandharen, en ze kunnen ongeveer 3 centimeter groot worden. De rupsen leven in groepen bij elkaar en maken grote nesten op de stammen of dikkere takken van bomen, vaak op de zonnige zuidkant van eikenbomen. De nesten bestaan uit een dicht spinsel van uitwerpselen, vervellingshuidjes en brandharen, en de rupsen gaan ās avonds en ās nachts vanuit deze nesten in processie op zoek naar voedsel.
Wanneer mensen in contact komen met de brandharen van de processierups kunnen er lichamelijke klachten ontstaan zoals jeuk, huiduitslag of irritatie aan de luchtwegen of ogen. De brandharen zijn een actief verdedigingsmechanisme van de rupsen die ze afschieten bij ongewenste aanrakingen. Daarnaast kunnen de brandharen ook vanuit de nesten door de wind worden meegevoerd en overlast in de directe omgeving veroorzaken. De brandharen blijven zoān 6 tot 8 jaar actief, dus ook op plaatsen waar in voorgaande jaren eikenprocessierupsen voorkwamen of spullen zoals kleren of een tent die eerder besmet zijn geraakt kunnen nog lange tijd klachten veroorzaken.
De volgende symptomen kunnen optreden na direct contact met de brandharen van de processierups:
Over het algemeen verdwijnen de klachten en symptomen vanzelf weer na enkele dagen tot weken, maar wanneer u erg veel last heeft is het verstandig om bij de huisarts langs te gaan.
Wanneer u in contact bent gekomen met de brandharen van eikenprocessierups is het belangrijk om verdere verspreiding van de brandharen te voorkomen. U kunt de brandharen van uw lichaam verwijderen door plakband op uw huid aan te brengen en zo de haren te strippen. Daarnaast is het belangrijk om uw huid goed te wassen, en uw ogen te spoelen met lauw water wanneer deze in contact zijn gekomen met de brandharen van de processierups. Tenslotte zult u ook de brandharen uit de kleding moeten verwijderen als deze besmet zijn geraakt, om zo nieuw contact te voorkomen. De brandharen zijn lastig uit kleding te verwijderen, dus u zult de kleren goed moeten wassen, het liefst op 60 graden.
De bestrijding van de eikenprocessierups in openbare gebieden is de verantwoordelijkheid van de overheid, bijvoorbeeld gemeente, provincie of Rijkswaterstaat. Afhankelijk van waar de processierups voorkomt en de ernst van de plaag kan er voor verschillende mogelijkheden worden gekozen: niets doen, mensen waarschuwen, gebieden afzetten, de rupsen wegbranden of wegzuigen en vroegtijdige bestrijding met biologische middelen.
Wanneer de eikenprocessierups voorkomt op bomen in uw eigen tuin bent u zelf verantwoordelijk voor de bestrijding. Het wordt echter sterk afgeraden om te proberen zelf de processierups te bestrijden, het is beter om te informeren of de gemeente u hierbij kan helpen of om een professional zoals een hovenier of boomverzorger in te schakelen. Zij beschikken over de juiste materialen en beschermende kleding om het probleem op een verantwoorde manier aan te pakken.
Bronnen:
RIVM - Eikenprocessierups
Nature Today - Veel gestelde vragen eikenprocessierups
Ā© ivonnewierink - depositphotos.com